ملامحمدکاظم خراسانی (معروف به آخوند خراسانی) فقیه اصولی و مرجع تقلید شیعه، تأثیری انکارناشدنی و عمیق در رخدادهای تاریخی مشروطه‌خواهی داشته و از حیث نظری فصل نوینی در فقه سیاسی رقم زده است. از این‌رو بازخوانی اندیشه و کردار بزرگ‌ترین فقیه سیاسی شیعه عصر مشروطه، به‌خصوص در ایران امروز اهمیت بسیاری دارد. اکثریت قریب به اتفاق روحانیونی که خواه در نظام سیاسی ایران حضور مستقیم و غیر مستقیم دارند، متأثر از افکار و آرای آخوند خراسانی و فقه او هستند. اما آخوند خراسانی چه نقشی در شکل‌گیری «حکومت اسلامی» دارد؟ نظریات آخوند چقدر روی پیروانش تاثیرگذاشته و چقدر می‌توان آخوند را در وضع موجود سهیم دید؟ دکتر اکبر ثبوت (تاریخ‌نگار و فلسفه‌پژوه) و دکتر حمید پارسانیا (استاد دانشگاه و پژوهشگر فلسفه) در سال 1395، مناظره‌ای داغ، جنجالی و پرمغز پیرامون آرا و افکار آخوند خراسانی داشتند که تا مدت‌ها مورد ارجاع پژوهشگران این حوزه بود. متن آن مناظره به همراه گفتگویی با مرحوم هاشمی رفسنجانی در همین رابطه، در کتاب «آخوند خراسانی و حکومت اسلامی» در انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات به چاپ رسیده است.

- معرفی نویسنده:
محسن آزموده، نویسنده،‌ پژوهشگر و خبرنگار ایرانی متولد 1360 است که به مصاحبه‌هایش با اهالی اندیشه و سیاست مشهور است.